เหตุการณ์นี้หาใช่ละครแนว Immersive แต่อย่างใด เมื่อคืนวันที่ 25 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา โทรศัพท์มือถือจากเบื้องบนหล่นลงมาปะทะแก้มของคนดูผู้โชคดีแถวหน้าสุดของโรงโอเปร่าสุดหรู La Scala แห่งกรุงมิลาน อิตาลี ระหว่างองก์สองของโอเปร่าเรื่อง “Die Entführung aus dem Serail” ของคีตกวี Wolfgang Amadeus Mozart ทำเอาคนดูแก้มบวมท่านนั้นตะโกนลั่นว่า "กูจะแจ้ง!"
.
หนังสือพิมพ์ La Repubblica รายงานว่าผู้ชมบางส่วนพลอยเข้าใจว่าเสียงตะโกนภาษาอิตาเลียน "กูจะแจ้ง!" เป็นมุกที่ผู้กำกับเพิ่มเป็นอรรถรสให้เข้าถึงโอเปร่าภาษาเยอรมันเรื่องนี้ขึ้น…ก่อนจะรู้ว่านี่ไม่ใช่ส่วนหนึ่งของการแสดงเลย!
.
โรงโอเปร่าประวัติศาสตร์อย่าง La Scala ถูกใช้ในการประท้วงเชิงการเมืองติดต่อกันมาเป็นศตวรรษ (ย้อนอ่านประเด็นการเมืองกับ La Scala ที่เราเคยชวนคุยกันไปในคอมเมนต์ได้ครับ) แต่คราวนี้กลายเป็นพื้นที่ที่ข้อพิพาทเกิดขึ้นระหว่างคนดูด้วยกัน โดยนักวิจารณ์โอเปร่า Alberto Mattioli ให้ความเห็นไว้ในหนังสือพิมพ์ Il Foglio ว่า จุดที่น่าสนใจคือการตอบสนองของ "เหยื่อ" ในเหตุการณ์นี้
.
ผู้ชมที่ถูกมือถือแลนดิ้งบนแก้มปฏิเสธจะคืนมือถือเครื่องนั้นให้กับพนักงานฝ่ายต้อนรับของ La Scala เขาประกาศกร้าวว่า "ผมจะคืนให้เจ้าของเท่านั้น ก่อนจะแจ้งความเขา" Mattioli เขียนชมชายที่ออกมายืนหยัดรอลงทัณฑ์เจ้าของโทรศัพท์ และชี้ว่าทั้งหมดสามารถบานปลายไปมากกว่านี้ถ้ามือถือไปตกในหลุมออร์เคสตราแทน ในกรณีนั้นการแสดงคงต้องหยุดกันพอดี! เขายกตัวอย่างการสู้กับพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ในโรง La Scala อีกเหตุเมื่อปี 2022 คราวนั้น คอนดักเตอร์ Riccardo Chailly หยุดคอนเสิร์ตกลางคันและเชิญให้คนดูรับโทรศัพท์ที่กำลังดัง! เห็นได้ว่าในปัจจุบัน ทั้งศิลปินและผู้ชมกันเองเริ่มลงมือโต้ตอบพฤติกรรมเลวทรามในโรงมากขึ้น
.
ต่อมาหนังสือพิมพ์ La Repubblica รายงานว่ามือถือปริศนาที่ตกใส่แก้มชายผู้รอ “แจ้ง” เป็นของนักท่องเที่ยวสาวชาวเยอรมันที่นั่งโซนระเบียงด้านบน แต่ขณะเกิดเหตุมือถือเครื่องดังกล่าว “ปิดอยู่” และสุดท้ายเธอได้รับมือถือคืนแล้ว นอกจากนี้ยังเลี่ยงการถูกแจ้งความจาก "เหยื่อ" ได้ แม้ไม่มีรายงานว่าด้วยวิธีใด!
.
...คงเป็นโชคดีของเธอ เช่นเดียวกับเหตุหลายปีก่อนในโรงเดียวกันนี้ที่สร้อยข้อมือตกลงมาจากที่นั่งด้านบนระหว่างการแสดงรอบกาล่า แค่ไม่โดนหัวใครในคราวนั้นแถมเจ้าของยังได้สร้อยคืนโดยง่าย แฮปปี้กันถ้วนหน้าเพราะเจ้าของตกรางวัลอย่างงามให้พนักงานฝ่ายต้อนรับที่เก็บได้อีกด้วย แรงโน้มถ่วงในโรง La Scala คงแรงไม่เบา!
.
ทั้งนี้ เหตุการณ์ "มือถือจากเบื้องบน" ทำเอาแฟนๆ โอเปร่ารุมถกกันในโซเชียล เรียกร้องให้โรงรับผิดชอบและประณามพฤติกรรมการใช้โทรศัพท์ในโรงมหรสพกันกระหน่ำ บ้างเห็นว่าเป็นโรงโอเปร่าเสียเองที่สนับสนุนการใช้มือถือระหว่างการแสดง! ด้าน Attilia Giuliani ผู้ก่อตั้งสมาคมคนรักดนตรี "abbadiani itineranti" เห็นว่าเป็น "อุบัติเหตุที่ไม่ช้าก็เร็วก็ต้องเกิดขึ้นอยู่แล้ว ตั้งแต่ที่ทางโรงเองสนับสนุนการใช้สมาร์ตโฟนเมื่อไม่นานมานี้" ในมุมของเธอ La Scala ตั้งใจทำเว็บให้อ่านบทโอเปร่าเป็นภาษาต่างๆ ได้สะดวก เหมาะกับอ่านในมือถือโดยเฉพาะ จึงไม่แปลกที่โทรศัพท์จะหล่นเพราะ "ท่าที่จะดูมือถือสบายสุดคือ พิงราวที่นั่งบ็อกซ์หรือที่นั่งบนระเบียง"
.
การใช้สมาร์ตโฟนในโรงโอเปร่าเป็นที่ถกเถียงมาสักพักแล้วในอิตาลี บางโรงในอิตาลี เช่น Teatro comunale di Bologna หรือ Teatro Regio di Parma เริ่มอนุญาตให้ผู้ชมใช้แอปพลิเคชันอย่าง “Lyri” ที่ออกแบบมาสำหรับใช้อ่านบทโอเปร่าสดๆ ในมือถือตัวเอง โดยระบุว่ามีการตั้งค่าความสว่างหน้าจออัตโนมัติไม่ให้กวนผู้ชมคนอื่น แต่ก็ยังมีกระแสไม่พอใจแนวทางดังกล่าว โดยเฉพาะหลังอุบัติเหตุมือถือตก
.
ในกรณี La Scala ผู้อำนวยการ Dominique Meyer ได้ประกาศตั้งแต่ปี 2022 ถึงแนวทางที่จะพัฒนาแอปพลิเคชันและระบบสตรีมมิ่งของโรงให้ก้าวหน้าทันสมัย รวมถึงให้ความสำคัญกับจอ "ซับไตเติล" โดยที่นั่งชั้นล่าง บนพนักเก้าอี้จะมีจอส่วนตัวทั้งหมด! สิ่งนี้กลับเป็นดาบสองคม ชาวเน็ตใช้กระแสมือถือตกออกมาบ่นเรื่องแสงวิบวับจากจอที่กวนตา ลามไปถึงการวิพากษ์การบริหารที่ให้ความสำคัญกับ "ระบบดิจิทัล" แต่ละเลยทรัพยากรบุคคล ในคืนที่เกิดอุบัติเหตุมีรายงานว่าเคาน์เตอร์รับฝากเสื้อนอกเปิดเพียงฝั่งเดียวของโรงชั้นล่างเท่านั้นเพราะพนักงานไม่พอ มิหนำซ้ำที่แขวนของใช้สำหรับคนดูในที่นั่งบ็อกซ์ทั้ง 155 ห้องของโรงก็กลายเป็นจอ "ซับไตเติล" ไปหมดแล้ว! คงต้องรอดูว่าการส่งเสียงของคนดูจะส่งผลให้โรงโอเปร่าพัฒนาขึ้นเพียงใด ส่วนเรื่องมารยาทคงต้องอาศัยคนใจเด็ดที่กล้า “แจ้ง” อย่างคุณพี่แถวหน้าที่จะเป็นปากเสียงให้เราชมมหรสพได้อย่างสงบสุข!
.
เรื่อง : ธาริน ปริญญาคณิต
.
Comments