ปฏิเสธไม่ได้ว่าทุกวันนี้ “เรื่องวายๆ” ไม่ว่าจะเป็นนิยาย ซีรีส์ หรือคอนเทนต์ต่างๆ ก็ดี เป็นที่นิยมมากในสังคมไทย รวมถึงสังคมโลกในหลายประเทศด้วยเช่นกัน ประเทศไทยนับเป็นประเทศอันดับหนึ่งที่ผลิตทั้งนิยายและซีรีส์วายออกมาจนกลายเป็น World Hub ในด้านนี้ และซีรีส์วายไทยก็กลายเป็น Soft Power อันดับหนึ่งของประเทศไทยไปแล้ว ชาวโลกจากหลายประเทศพร้อมใจกันเรียนภาษาไทย ศึกษาวัฒนธรรมไทย มาเที่ยวที่ประเทศไทย ก็เพราะว่าวงการวายของเรานั้น ‘ทำถึง’ จริงๆ อันเหตุผลประกอบก็มีหลายข้อด้วยกัน อาทิ ประเทศไทยเป็นประเทศเปิดกว้าง ผู้จัดหลายคนรวมไปถึงนักแสดงก็เริ่มกล้าที่จะก้าวเข้ามาชิมลางในวงการนี้จนมีชื่อเสียงโด่งดังกันถ้วนหน้า อีกทั้งคนไทยก็มี ‘หน้าตา’ เป็นอาวุธเสียด้วย จึงทำให้ตกคนดูจากประเทศต่างๆ ได้ไม่ยาก
.
แต่ก่อนจะไปถึงอุตสาหกรรมบันเทิงอย่างซีรีส์ จุดเริ่มต้นของวงการวาย เรียกได้ว่าได้รับความนิยมมาจาก “วรรณกรรม” เป็นอย่างแรก ในยุคเริ่มต้นเกิดจากการจับคู่ให้ศิลปินทั้งไทยและเทศ จนเกิดเป็นงานเขียนที่เรียกว่า “แฟนฟิคชั่น” คือมีตัวละครหลักเป็นศิลปิน เพื่อตอบสนองความต้องการของกลุ่มผู้หญิง หรือที่เรียกกันว่า “สาววาย” พอมีกลุ่มนักอ่านที่ชื่นชอบในตัวละครเอกที่เป็นผู้ชายทั้งคู่ จากงานเขียนที่เป็นแค่แฟนฟิคชั่นก็เริ่มขยายวงกว้างและเปลี่ยนตัวละครจากศิลปินเป็น “นายเอก-พระเอก” ที่จินตนาการขึ้นมา เหมือนกับนวนิยายที่มีพระเอก-นางเอก แบบที่เราคุ้นชินกัน
.
ในช่วงยุคแรก เนื้อหาสาระในนวนิยายแบบที่มีตัวละครเอกเป็นผู้ชายทั้งคู่ ยังคงอยู่แค่ในรั้วโรงเรียนและมหาลัย แต่เมื่อมีผู้นิยมอ่านมากขึ้น นักเขียนหลายคนก็ผันตัวมาเขียนนิยายประเภทนี้มากขึ้น พล็อตเริ่มมีความหลากหลายและแหวกแนวขึ้นเรื่อยๆ จนทำให้นักอ่านหันมาอ่านนิยายวายกันทั่วบ้านทั่วเมือง เกิด genre ใหม่ขึ้นในวงการวรรณกรรม คือนิยายประเภท “ชายรักชาย” หรือ “Boys Love” แม้กระทั่งสำนักพิมพ์ใหญ่ๆ หลายสำนักพิมพ์ก็ตั้งสำนักพิมพ์ในเครือแยกออกมาสำหรับนิยายประเภทนี้โดยเฉพาะ เกิดเป็นคลื่นลูกใหม่ในอุตสาหกรรมงานวรรณกรรมที่มีทีท่าว่าจะยิ่งใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ เพิ่มขึ้นทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค อันเห็นได้ชัดจากงานสัปดาห์หนังสือในหลายๆ ครั้งว่าเกือบครึ่งของทั้งงานได้ถูกบูธนิยายวายจับจองกันไปหมด ในเมื่อเป็นที่นิยมขนาดนี้ มีหรือผู้จัดละคร-ซีรีส์จะพลาด หลายค่ายซื้อบทประพันธ์ไปสร้างเป็นบทซีรีส์ สร้างดาวดวงใหม่ในวงการบันเทิงขึ้นไม่รู้จบ วงการวรรณกรรม โทรทัศน์ และบันเทิงจึงคอยเกื้อหนุนกันมา สร้างฐานผู้บริโภคให้ยิ่งใหญ่เหนียวแน่นจนมาถึงทุกวันนี้
.
เบื้องลึกเบื้องหลังของผู้บริโภคคืออะไรกันแน่? หลายคนสงสัยและตั้งคำถามว่าเพราะเหตุใดนิยายวายจึงเป็นที่นิยมในวงกว้างได้มากขนาดนี้ คำตอบของคำถามนี้ หลักจิตวิทยาให้คำตอบได้ คุณ Eliza Strickland นักเขียนและนักวิจัย เคยให้ข้อมูลไว้ถึงเหตุผลที่สาวๆ ชอบอ่านนิยายวายมาก เพราะลึกๆ แล้วผู้หญิงในประเทศแถบเอเชีย (และอาจจะรวมไปถึงอีกหลายประเทศทั่วโลกด้วยเช่นกัน) ล้วนแล้วแต่เคยผ่านประสบการณ์การถูกกดทับจากสังคมแบบ “ชายเป็นใหญ่” (Patriarchal Society) ทั้งทางตรงและทางอ้อมด้วยกันทั้งนั้น ดังนั้นการที่นิยายวายเป็นที่นิยมในหมู่ผู้หญิง อาจเป็นเพราะเมื่อมีฉากที่ผู้ชายเป็นฝ่ายถูกกระทำ หรือถูกทำให้ดูเหมือนเป็นวัตถุทางเพศ ซึ่งเกิดกับผู้หญิงมาเสมอทั้งอดีตจนถึงปัจจุบัน เมื่อเกิดขึ้นกับผู้ชายบ้าง จึงตอบสนองความต้องการในใจของผู้หญิงที่เป็นกลุ่มเป้าหมายหลักในการเสพนิยายวาย นอกจากนี้การมีตัวละครหลักเป็นผู้ชายทั้งคู่ทำให้ความสัมพันธ์ดูมีความเท่าเทียมกันมากกว่าลักษณะความสัมพันธ์แบบชาย-หญิงด้วย
.
อีกหนึ่งคำถามที่ถูกตั้งขึ้นมาซ้ำๆ ทำไมนิยายน้ำเน่าถึงขายได้ตลอด? เหตุผลก็เพราะว่าคนชอบเสพอะไรที่เกิดขึ้นในชีวิตจริงได้ยาก มีความ surreal ในเชิง romantic หรืออธิบายง่ายๆ ก็คือต้องฝ่าฟันอุปสรรคมากมายถึงจะรักกันได้ หรือไม่ก็มีตัวละครพระเอกคลั่งรัก ทรีตอีกฝ่ายแบบ Princess Treatment เพราะเรื่องพวกนี้มักไม่เกิดขึ้นในชีวิตจริงอยู่แล้ว นิยายวายหลายเรื่องก็เข้าข่ายอยู่ในพล็อตประเภทที่ต้องลำบากยากเข็ญกว่าจะรักกันได้ ด้วยอุปสรรคทางเพศสภาพเป็นหลัก จึงทำให้เนื้อเรื่องค่อนข้างดราม่า จะมากจะน้อยก็สุดแล้วแต่นักเขียน ซึ่งความดราม่าทั้งหลายเหล่านี้ก็โดนเส้นเหล่าบรรดานักอ่านเป็นส่วนใหญ่ด้วย
.
เหตุผลอีกข้อในเชิงจิตวิทยาหลังจากที่ผู้เขียนได้รวบรวมข้อมูล ทั้งจากการอ่านบทวิเคราะห์ วิจัย และสอบถามผู้คนรอบตัวในแวดวงเดียวกันนี้ คำตอบส่วนใหญ่ที่ค่อนข้างตอบคำถามต้นทางที่ว่า ‘ทำไมคนชอบอ่านนิยายวาย?’ เห็นจะเป็นเพราะสำหรับผู้หญิงหลายๆ คน การที่ผู้ชายที่เราชอบไปชอบผู้ชายด้วยกัน เป็นเรื่องที่รับได้มากกว่าการไปชอบผู้หญิงคนอื่น ดารา ศิลปิน ไอดอล พระเอกนิยาย พระเอกการ์ตูนอนิเมะ หรือพระเอกซีรีส์ที่เป็นหนุ่มในฝันของสาวๆ จึงได้ถูกจับไปจิ้นคู่กับผู้ชายหล่ออีกคน แทนที่จะให้คู่กับผู้หญิง เพื่อตอบสนองความต้องการเบื้องลึกในใจที่สาวๆ อยากเห็นเขาในลักษณะ “Boyfriend Material” แต่ก็กระอักกระอ่วนใจที่จะต้องเห็นเขากับผู้หญิงคนอื่นที่ไม่ใช่ตัวเอง ผู้ชายอีกคนจึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่า และสาวๆ ยังสามารถจินตนาการเห็นภาพผู้ชายหล่อถึงสองคน โดยไม่ต้องมีตัวละครหญิงเข้ามาให้เสียอารมณ์อีกด้วย และจึงเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมนิยายวายส่วนใหญ่จึงมีตัวร้ายเป็นผู้หญิงอยู่เสมอ
.
นอกจากนี้เรายังสามารถมองปรากฏการณ์นี้ในมุมเพศและสังคมได้ ด้วยข้อมูลจากงานวิจัยชื่อ “The Evolution of BL as ‘Playing with Gender’: Viewing the Genesis and Development of BL from a Contemporary Perspective” โดย Fujimoto Yukari นักวิจารณ์การ์ตูนโชโจะ (Shōjo Manga) อธิบายว่าในสังคมญี่ปุ่น ผู้หญิงถูกกดทับ จำกัด และตีกรอบให้ปฏิบัติตัวตามมาตรฐานของสังคมมาช้านานทำให้ตัวละครในนิยาย BL พาพวกเธอไปเห็นมุมมองทางเพศที่ต่างออกไป ได้เห็นทั้งความ Musculine และ Femininity ในคนคนหนึ่ง เห็นมิติทางความสัมพันธ์ที่สมดุล ละเอียดอ่อนและอยู่เหนือกฏเกณฑ์ทางสังคม ความรักแบบนิยายวายเลยเปรียบเสมือนภาพแทนความอิสระที่พวกเธออยากให้เกิดขึ้นในสังคมที่อยู่
.
ทั้งนี้ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลกลใดก็ตามแต่ การที่วงการวรรณกรรมมีงานประพันธ์ประเภท Boys Love เกิดขึ้น ถือเป็นหมุดหมายสำคัญในการเปิดกว้างทางโอกาสให้กับนักเขียนหน้าใหม่ ที่มาในพล็อตแบบใหม่ๆ รวมถึงลวดลายในการประพันธ์อันเกิดจากฝีมือของนักประพันธ์ที่ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในวงแคบๆ มีแต่นักเขียนหน้าเดิมๆ ที่ได้ตีพิมพ์นิยาย ที่สำคัญยิ่งทำให้หลายคนหันมาอ่านหนังสือกันมากขึ้น เสริมสร้างจินตนาการ ทักษะทางภาษา และความรู้อีกหลายแขนง และสิ่งสุดท้ายคือความเปิดกว้างทางเพศที่มากขึ้น ให้คนในสังคมเริ่มคุ้นชินกับเรื่องความหลากหลายทางเพศ ไม่ทำให้กลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศรู้สึกแปลกแยกทางสังคม เรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกันได้อย่างธรรมดาสามัญ ลดปมความขัดแย้ง และก้าวสู่สังคมยุคใหม่ไปด้วยกัน
.
เรื่อง: Maggiemae
ภาพ: ซีรีส์ “นิ่งเฮียก็หาว่าซื่อ” โดย Domundi T
ซีรีส์ เรื่อง “อัยย์หลงไน๋” โดย Mchoice
หนังสือ เรื่อง “หอมกลิ่นความรัก” โดย VIOLET RAIN
.
ที่มา:
- https://bookriot.com/why-is-boys-love-manga-so-popular.../
- https://www.matichon.co.th/publicize/news_2416379
.
Comments