"ขอโทษนะ นี่มันการแสดง ไม่ใช่งานร้อง recital...ให้เกียรติฉันด้วย!" Angela Gheorghiu ซุปตาร์โซปราโนชาวโรมาเนียตะโกนลั่นเวทีที่ Sejong Center for the Performing Arts กรุงโซล ประเทศเกาหลี ระหว่างการแสดงโอเปร่า "Tosca" เรื่องราวที่ว่าด้วยดีว่าเลือดร้อนขี้หึงผู้จบชีวิตด้วยการฆ่าตัวตาย!
.
เรื่องจริงดุเดือดยิ่งกว่าโอเปร่า หนังสือพิมพ์ The Korea Times รายงานว่าช่วงองก์ 3 ของการแสดง "Tosca" วันที่ 8 กันยายนที่ผ่านมา พระเอกเสียงเทเนอร์ชาวเกาหลี Alfred Kim กำลังร้อง "encore" หรือ "การร้องแถม" ตามเสียงเรียกร้องของผู้ชม ในกรณีนี้คือการแถมซ้ำเพลงเอกของเรื่องอย่าง "E lucevan le stelle" แต่ระหว่างผู้ชมกำลังยินดีที่ได้ฟังเพลงไพเราะนี้ซ้ำ Gheorghiu ผู้รับบท Tosca รีบบึ่งออกมาจากหลังเวทีเพื่อตัดจบการ "encore"! เธอส่งสัญญาณให้คอนดักเตอร์ Jee Joong-bae หยุดวงออร์เคสตราไม่ให้บรรเลง ส่วนสื่อ Korea JoongAng Daily รายงานเสริมด้วยว่า Gheorghiu "โบกไม้โบกมือและชี้ไปที่นาฬิกา" ก่อนที่สุดท้ายจะตะโกนวลีข้างต้นลั่นโรง!
.
การร้อง "encore" หรือร้องเพลงแถมให้ผู้ชมเป็นเรื่องปกติธรรมดาในบริบทของคอนเสิร์ตเพลงคลาสสิกทั่วไป เมื่อผู้ชมปรบมือโหมกระหน่ำเรียกร้องให้นักร้อง "แถมเพลง" อีกสักหน่อย! แต่สำหรับการแสดง "โอเปร่า" หลายคนกลับเสียงแตก บ้างมองว่า "encore" ระหว่างการแสดงโอเปร่านั้นบาปมหันต์! เพราะแม้คนดูจะปรบมือเรียกให้ "ตัวละคร" ในเรื่องร้องเพลงเอกอันไพเราะให้ฟังเป็นบุญหูอีกสักรอบ แต่นั่นหมายถึงการหั่นอารมณ์ความต่อเนื่องของท้องเรื่องที่ดำเนินอยู่...แน่นอนว่าซุปตาร์ Gheorghiu เห็นด้วยกับทีมนี้แน่นอน
.
ในทางกลับกัน อีกทีมโต้ว่า "encore" ในการแสดงที่มีท้องเรื่องดำเนินอยู่ก็ทำได้ ยิ่งเสริมให้คนดูอยู่ในห้วงอารมณ์ ตกอยู่ในภวังค์ของเพลงที่กำลังแถมให้ฟังอยู่ด้วยซ้ำไป จะเสียหายอะไร! เทศกาลโอเปร่ากลางแจ้งชื่อดังอย่าง Arena di Verona ในอิตาลีมีธรรมเนียมการร้อง "encore" ระหว่างการแสดงโอเปร่าเป็นกิจลักษณะเมื่อผู้ชมปรบมือเรียกร้องให้ซ้ำเพลงไหน ทั้งนี้ จะชอบหรือไม่ การ "encore" ในโอเปร่าก็มีมาไม่ต่ำกว่าสองศตวรรษแล้ว และเป็นที่ถกเถียงเรื่อยมาจนปัจจุบันในแง่ความเหมาะสม แต่ดีว่าโรมาเนียไม่ขอเถียงด้วยและ "คุมกำเนิด encore" เองกับมือที่เกาหลีครั้งนี้!
.
Gheorghiu ไม่ได้ "แผลงฤทธิ์" แค่ในเอเชียเท่านั้น แต่เคยฉาวประเด็น "encore" มาแล้วในยุโรป เมื่อปี 2016 ณ โรงโอเปร่ากรุงเวียนนา เรียกว่า "déjà vu" คงไม่ผิด เพราะเหตุเกิดในโอเปร่า "Tosca" และเป็น "encore" เพลง "E lucevan le stelle" เหมือนกันเป๊ะ! ทว่า แทนที่เธอจะโผล่มาขัดจังหวะ "ช็อตฟีล" เทเนอร์แบบที่กรุงโซล ที่เวียนนาตัวแม่หายตัวไปเลย...ปล่อยให้ซุปตาร์เทเนอร์ Jonas Kaufmann เคว้งคว้างคนเดียวแม้ถึงคิวของเธอต้องออกมาแล้วก็ตาม จน Kaufmann ต้องพลิกวิกฤตเป็นโอกาส ด้นสดขายขำ แต่งเนื้อร้องใหม่สอดทำนองในโอเปร่าว่า "Non abbiamo il soprano" หรือ "เราไม่มีโซปราโน" นั่นเอง! (ชมคลิปหลักฐานสุดฮาประกอบได้: https://www.facebook.com/share/v/cZWUwHGPu5jzvXvn/?mibextid=oFDknk) แม้สุดท้าย Gheorghiu จะออกมาเล่นต่อจนจบ แต่ก็ช้าผิดสังเกตจนหลายคนมองว่าเป็นการจงใจแก้เผ็ดเพราะ "ต่อต้าน encore" ส่วน "แอนตี้แฟน" มองว่าตัวแม่อิจฉาเทเนอร์ที่ "คนเรียกให้ encore" แต่เธอกลับถูกเมิน!
.
เรื่องนี้เป็นที่สนใจข้ามชาติถึงขนาดที่ ณ ขณะนั้น สื่อใหญ่ของอเมริกาอย่าง The New York Times ลงทุนเจาะหาข้อเท็จจริง และได้คำแก้ต่างจากโฆษกโรงโอเปร่าเวียนนาที่อธิบายเหตุเข้าฉากสายว่า "ดูจะไม่ได้เกิดจากความตั้งใจ" และ "พอคุณ Gheorghiu เห็นว่าคุณ Kaufmann จะร้องอาเรียซ้ำอีกรอบเธอเลยกลับไปที่ห้องแต่งตัว" โฆษกแจงต่อว่าอาจเกิดความสับสนกันเพราะ "หลัง encore ไม่มีจังหวะหยุดให้ปรบมือเหมือนรอบก่อนหน้า จึงชัดว่าทำให้คุณ Gheorghiu เข้าฉากช้า" ทั้งนี้ The New York Times ได้ติดต่อไปทางตัวแทนของดีว่าเพื่อไขความกระจ่างจากประเด็นนี้ด้วย แต่ทางนั้นไม่ติดต่อกลับ!
.
คราวล่าสุดนี้จึงนับว่าเป็นการประกาศซึ่งๆ หน้าของ Gheorghiu ว่าเธอไม่ทน "encore" ระหว่างการแสดงสดจริงๆ และแม้สุดท้ายดีว่าตัวแม่จะเล่นต่อจนจบเช่นเคย แต่ก็ออกมาโค้งหน้าม่านช้ากว่านักร้องคนอื่นๆ เธอโดนคนดูร้องโห่ "บู" ไม่พอใจเมื่อเดินออกมาจนเธอ "ไม่โค้ง" และเดินกลับเข้าไปดื้อๆ เห็นได้ชัดว่าการกระทำของเธอในครั้งนี้ล้ำเส้นกว่า "การประท้วงเงียบ" ที่เวียนนาเมื่อปี 2016 มาก แถมเป็นการปิดกั้นจังหวะเฉิดฉายใน "encore" ของเทเนอร์เกาหลีที่ "บ้านเกิดตัวเอง" ด้วย!
.
หนังสือพิมพ์ Korea Herald รายงานว่า คนดูบางท่านออกความเห็นว่า Gheorghiu "แสดงพฤติกรรมที่ไม่เคารพผู้ชมเกาหลี" และบางคนถึงขนาดขอเงินคืนจาก Sejong Center หรือคำขอโทษอย่างเป็นทางการจากดีว่าตัวมัม แม่งานอย่าง Seoul Metropolitan Opera และ Sejong Center จึงออกแถลงการณ์ขอโทษผู้ชม และเรียกร้องคำขอโทษอย่างเป็นทางการจากฝ่าย Gheorghiu
.
แม้จากประวัติที่ผ่านมาดูจะยากที่ตัวแม่จะออกมาขอโทษ แต่สามวันหลังเหตุอื้อฉาวที่เกาหลีบริษัทผู้จัดการของดีว่าออกแถลงการณ์ว่า "คุณ Gheorghiu รู้สึกเสียใจเป็นอย่างยิ่งต่อสถานการณ์ที่นำไปสู่เหตุที่ Sejong Arts Center เมื่อวันอาทิตย์ ได้มีการตกลงและยืนยันจากคอนดักเตอร์และทีมโปรดักชั่น 'Tosca' ก่อนแล้วว่าจะไม่มี 'encore' ในรอบการแสดงไหนทั้งนั้น คุณ Gheorghiu เชื่อเป็นอย่างยิ่งว่า 'encore' นอกเหนือบริบทของคอนเสิร์ตจะทำลายความลื่นไหลในการดำเนินเรื่องของโอเปร่า" แถมเสริมว่าทางคอนดักเตอร์เสนอ “encore” ให้เธอร้องอยู่ดีและเธอก็ปฏิเสธไปตามเดิม แต่เทเนอร์กลับร้องตามที่เห็นกันไปทำให้ Gheorghiu รู้สึกถูกดูหมิ่น ทีมผู้จัดการเป็นห่วงคำก่นด่าดีว่าในโลกโซเชียลที่อาจเป็นการฟังความข้างเดียว และยืนยันว่าเธอเคารพผู้ชมเกาหลีมาก
.
ความอีกข้างสวนทันควัน วันถัดมาตัวแทนของ Sejong Arts Center โต้ผ่าน The Korea Times ว่า Gheorghiu “เพียงบอกความประสงค์เธอผ่านผู้จัดการเท่านั้นว่าไม่ให้นักร้องคนไหนร้อง ‘encore’ รวมตัวเธอด้วย อย่างไรก็ตาม คำบอกนี้ไม่สามารถถือเป็นข้อตกลงทางการได้” และเสริมว่า “การตัดสินใจขึ้นกับคอนดักเตอร์ และไม่สามารถเอาความชอบของนักร้องเพียงคนเดียวมาเป็นมาตรกำหนด”
.
จริงๆ "ดราม่า" รายล้อมดีว่าโรมาเนียรายนี้มาก่อนยุคโซเชียลแล้ว The New York Times เคยรายงานว่า Gheorghiu สำแดงฤทธิ์ "ไม่ยอมใส่วิกผมบลอนด์" ตอนรับบท Micaëla ในโปรดักชั่นโอเปร่า "Carmen" ของ Metropolitan Opera แห่งนครนิวยอร์กครั้งไปแสดงทัวร์ที่ญี่ปุ่น ปี 1997 ผู้จัดการคณะโอเปร่าจึงยื่นคำขาดว่า "วิกยังอยู่ ไม่ว่าคุณจะอยู่หรือไป" ทำให้การแสดงคืนนั้นวิกอยู่แต่ Gheorghiu ไป! กระนั้น คืนต่อมาทั้งวิกและดีว่าก็กลับมาจับมือสมานฉันท์
.
บางทีทั้งหมดอาจเป็นการสวมบทบาทตัวละครดีว่า Tosca ที่มีอารมณ์ร้อนเป็นเอก บทที่แฟนๆ รู้กันว่าเป็นบทโปรดของ Gheorghiu สุดท้ายคงต้องเชื่อคำที่เธอเคยให้สัมภาษณ์กับช่อง BBC เกี่ยวกับ Tosca ว่า "ฉันเล่นเป็นตัวเอง"
เรื่อง : ธาริน ปริญญาคณิต
.
Comments